De tempels van Karnak en Luxor.

Vandaag breng ik een bezoek aan twee belangrijke tempels aan de Eastbank van de Nijl: de tempel van Karnak en de tempel van Luxor. Zowel het politieke centrum als het leven van de burgers heeft in Luxor altijd aan de oostkant van de Nijl plaatsgevonden. De Westbank van de Nijl, die ik later deze week zal bekijken, is altijd het gebied van de doden geweest. Hier zijn de koningsgraven en dodentempels van Luxor te vinden. De reden daarvoor heeft alles te maken met de aanbidding van Ra, de zonnegod. In het oosten komt de zon op. Hier is de bron van leven. Echter in het westen gaat de zon onder, hier sterft het leven dus. Ook vandaag is er weer een Engelse toon in de dag. Deze keer heb ik zelfs twee Engelsen als collega-toerist tijdens de sightseeing in ons mini groepje van drie. Een leuk echtpaar, waarbij zowel de man als de vrouw over onvervalste droge Engelse humor beschikt. Iets dat een extra glimlach aan de dag geeft. Eerst wordt de tempel van Karnak bezocht. Karnak is één van de belangrijkste faraonische monumenten van Egypte. Tijdens de jarenlange opgravingen kwam steeds meer van het ruim veertig hectare metende complex tevoorschijn. In een periode van 1300 jaar verrezen hier naast de kolossale Tempel van Amon tal van andere tempels, kapellen, pylonen en obelisken. Stille getuigen van de belangrijke positie die Thebe – de oude naam voor Luxor - innam. Thebe was het centrum van de aanbidding van Amon. In eerste instantie een lokale god. Maar toen de hoofdstad van het Egyptisch Rijk in de 12e Dynastie naar Thebe werd verhuisd, werd Amon de belangrijkste god in alle delen van Egypte. Karnak werd de pelgrimage plek voor Amon vanaf ongeveer 2000 v.Chr. tot aan de tijd van de Grieken. Het was het centrum van geloof en macht in Egypte. Alle farao’s van de dynastieën van Ramses, Imhotep en Tuthmosis drukten hun stempel op Karnak en maakten het tot ‘ de tempel der tempels’. De schaal en de complexiteit van het tempelcomplex zijn overweldigend. Er zijn binnenhoven, zuilenhallen, kolossen, een obelisk en een groot heilig meer. Alles is imponerend. Op sommige plekken hebben Christenen de heidense aanbidding vernietigd. Zo hebben ze bij drie naast elkaar staande beelden bij de twee buitenste beelden het hoofd en de benen weggehakt en bij het middelste beeld het gezicht tot een vormloos stuk steen gemaakt. Daarmee een kruis creërend. De Engelse vrouw zegt droog: ‘Quite a job to explain such a destruction to your insurance company.’ Na het bezoek aan de tempel van Karnak gaan we door naar de tempel van Luxor. Deze tempel, die de Nijl oever in het hart van de stad domineert, is een fraai voorbeeld van faraonische tempelbouw. De aan de Thebaanse triade (Amon, zijn vrouw Moet en kind Chonsoe) gewijde tempel werd gebouwd onder een farao uit de 18de dynastie en werd tijdens het bewind van Ramses II (19de dynastie) uitgebreid. Hoewel latere heersers hun steentje bijdroegen, behield de tempel een architectonische eenheid. Ook Alexander de Grote liet hier beelden van zichzelf plaatsen in de vorm van een farao die Amon een offer brengt. Alexander wilde duidelijk maken, dat hij de macht in het land had, maar tegelijk aansluiten bij het geloof van de Egyptenaren om zo weerstand te voorkomen. ‘I believe, he must have been the first spin doctor in human history’ zegt de Engelsman. In de 3de eeuw werd de tempel als een Romeins legerkamp gebruikt en daarna aan zijn lot overgelaten. In de loop van de tijd raakte hij bedolven onder het zand en slib en verrees er een dorp binnen de tempelmuren. In 1881 werd de tempel herontdekt om nu toeristen, zoals ik, te imponeren met de indrukwekkende Egyptische cultuur vanuit een heel ver verleden. Om het maar op een droge Engelse manier te zeggen: ‘Quite impressing what those savages did those days’. :-)