Met opgewonden toeter naar Aswan en Abu Simbel.

Twee intensieve dagen van verkenning achter me liggen. Intensief door het vele reizen. Intensief door het vroege opstaan. Intensief door de hoeveelheid tempels. Maar vooral intensief door de indrukwekkende bouwkundige schoonheid die ik heb mogen zien. Dinsdag rijd ik al op tijd met mijn persoonlijke chauffeurs en gids richting het zuiden. Onze eerste bestemming die dag is Edfu. Edfu ligt aan de Nijl, halverwege Luxor en Aswan. Voor de Egyptenaren was het een belangrijke heiligdom, omdat de valkgod Horus op deze plek fel strijd zou hebben geleverd met zijn oom Seth, die de vader van Horus op wrede wijze om het leven had gebracht. De tempel heeft bijna 2000 jaar onder een laag zand en slib gelegen. Het is de oudste, best bewaarde Ptolemaeïsche tempel in Egypte. In 237 v.Chr. werd begonnen met de bouw van het hoofdcomplex. Deze bouw nam 25 jaar in beslag. Hoewel het gebouw relatief jong is, is het belangrijk voor Egyptologen. Het ontwerp is namelijk op oudere faraonische tempels gebaseerd. De volgende stop die we maken is bij Kom Ombo. Dit plattelandsstadje ligt te midden van akkers met suikerriet en maïs. Het is de woonplaats van veel Nubiërs die het veld moesten ruimen voor het Nasser meer. Op een prachtige plek aan de Nijl ligt een vervallen Grieks-Romeinse tempel, die volledig symmetrisch is. De tempel telt twee toegangen, twee zuilenhallen en twee heiligdommen. Die ongewone opzet heeft te maken met het feit dat de tempel aan twee goden is gewijd. Links aan de valkgod Horus. Rechts aan de krokodillengod Sobek. Een soort van ‘the Good & the Bad’ tempel. De bouw begon in de 2e eeuw v.Chr. en kwam gereed rond 30 v.Chr. onder de Romeinse keizer Augustus. De vele zuilen zijn versierd met de lotus of lelie van Opper-Egypte en de papyrus van de Delta. Vanaf Kom Ombo is het nog een uurtje rijden naar Aswan. Aswan is de zuidelijkste stad van Egypte. Al tijdens het Oude Rijk bewaakte deze strategisch gelegen garnizoensstad de zuidgrens van Egypte en diende hij als uitvalbasis voor militaire expedities naar Nubië en Soedan. Aswan lag op het kruispunt van oude handelsroutes tussen Egypte, donker Afrika en India en ontwikkelde zich dan ook tot een welvarende marktplaats, waar exotische waar werd verhandeld. De bevolking in Aswan is veel donkerder van huidkleur dan in de rest van Egypte. Er woont dan ook een grote Nubische gemeenschap. We bezoeken de Hoge Dam, die tussen 1960 en 1971 werd aangelegd. De constructie is bijna vier kilometer lang, elf meter hoog en bijna duizend meter breed aan de voet. Een imponerend bouwwerk dat de overstromingen van de Nijl tot een verleden heeft gemaakt en daarmee het leven voor de boeren heeft veranderd. Op de Dam staat een stevige bries. Voor verkoeling zorgt deze echter niet. Het voelt meer aan alsof er bij een temperatuur van bijna vijftig graden ook nog eens een te warme föhn op mijn hoofd wordt gezet. Na de Hoge Dam gaan we naar de tempel van Philae. Het eiland Philae, het centrum van de Isis cultuur, was tot ver in de christelijke tijd een belangrijk pelgrimsoord. Isis zou vanaf Philae waken over een nabijgelegen eiland, één van de begraafplaatsen van haar echtgenoot Osiris. Na de bouw van de Aswan dam kwamen de tempels van Philae deels onder water te staan. Daarom werden de monumenten naar een ander eiland verplaatst. Deze operatie duurde tien jaar. De enorme tempel van Philae werd in de laat-Ptoleameïsche en vroeg-Romeinse periode gebouwd in de oud-Egyptische en Grieks-Romeinse stijl. Het tochtje met het bootje naar en van het eiland is aangenaam. Zo waar enige verkoeling op een zeer warme dag. Na deze intensieve dag mag ik maar van een korte nachtrust genieten. Om vier uur ‘s nachts vertrekken we namelijk in een konvooi naar de plaats Abu Simbel. Tijdens de rit door de donkerte komt er niet veel van slapen. We hebben in ons busje namelijk last van een opgewonden toeter. Oftewel een claxon die zich maar steeds spontaan laat horen. Bij iedere hobbel op de weg klinkt er getetter door de nacht. En bij iedere controlepost kondigen we onze komst dan ook niet alleen aan met onze lichten, maar ook met ons vrolijke geluid. Iets dat telkens weer uitleg vraagt. Mijn chauffeurs kruipen tot twee keer toe onder de motorkap. Ze zijn voldoende technisch onderlegd om de claxon iets tot rust te brengen. Met een doek om het stuur als extra reparatiemiddel wordt het euvel verder voor een groot deel verholpen. Soms blijft de claxon echter nog vrolijk toeteren. Duidelijk niet alleen een opgewonden, maar ook volhardend exemplaar die toeter van ons busje. De chauffeurs zorgen voor reparatie, wanneer ik het tempelcomplex van Abu Simbel verken. Abu Simbel ligt een paar honderd kilometer ten zuiden van Aswan en op de grens met Soedan. De Grote Tempel van Abu Simbel en de Kleine Tempel, gewijd aan Hathor, werden in de 13de eeuw v.Chr. in een rotswand uitgehouwen. De Grote Tempel was gewijd aan de goden van de grote Egyptische steden. Ammon van Thebe, Ptah van Memphis en Re-Harachte van Heliopolis. De tempel diende echter vooral ter meerdere eer en glorie van Ramses II. De 33 meter hoge façade, waarop vier enorme beelden van Ramses II met de dubbele kroon van Opper- en Neder-Egypte tronen, moest ontzag en vrees inboezemen, terwijl het interieur de vereniging van god en koning benadrukte. De kolossen op hun tronen, versierd met reliëfs van gevangenen uit het noorden en zuiden, benadrukten de vereniging van het rijk. Ze zijn getooid met cartouches met de naam van Ramses II. Rond 1960 dreigden de tempels te verdrinken in het Nasser meer. De Unesco zaagde ze los uit de berg en verplaatste ze naar een kunstmatige rotswand. De erbij gelegen Kleine Tempel is gewijd aan de godin Hathor. Ramses II liet de tempel bouwen ter ere van zijn favoriete vrouw Nefertari. De zuilen in de zuilenhal hebben Hathor koppen. Op de reliëfs verslaat Ramses de vijanden van Egypte, terwijl Nefertari toekijkt. Het is indrukwekkend om de gigantische kolossen te zien, die tegenwoordig uitkijken over het Nasser meer. Ramses II heeft bijna zeventig jaar geregeerd. Dat is lang. Maar het is hem gelukt om nog veel langer van invloed voor Egypte te zijn. De drommen toeristen maken overduidelijk wat de belangrijkste inkomstenbron is voor het kleine stadje Abu Simbel midden in de woestijn. Een autorit van drieënhalf uur brengt ons terug naar Aswan. Op Sharia-al-Souk, de uitgestrekte markt, begeef ik me in een totaal andere wereld. Op deze markt is van alles te koop. Van kleurige mutsen tot geurige specerijen, levende kippen en verse groenten. Ik dwaal rond in de chaotische, volgepakte wirwar van smalle stegen en proef de exotische sfeer van de kleurrijke soek. Na nog eens een rit van zo’n drie uur door het groene Nijl dal met overal ezels, paard en wagen en zelfs karren met ossen op de hoofdweg, ben ik weer terug in Luxor. Het is goed om weer in het hotel te zijn. Nog een hapje eten in het Italiaanse restaurant met heerlijk eten en vriendelijke bediening. Daarna op tijd naar bed. Nu maar hopen, dat ik vannacht niet wakker word van het geluid van een dronken Engelsman, die in opgewonden staat zijn vreugde met anderen wil delen en toevallig nog een toeter in zijn koffer heeft gestopt ook. ;-)